woensdag 15 april 2015

Harakiri

Sommige heftige reacties op mijn vorig artikel kan ik best begrijpen. Door het tonen van enkel voorbeelden waarin mijn tegenstanders zich zeer gebrekkig of zelfs niets voorbereidden, creƫerde ik bij sommige lezers de foute impressie dat je voorbereidingen (behalve van mijzelf) nooit hoeft te vrezen.

Een kleine minderheid is bereid om tijd te steken in het maken van een gevaarlijke voorbereiding. Steven maakte hierbij eerder terecht de opmerking dat in normtornooien dus bij de 1% hoogste elo's die minderheid wel eens een meerderheid kan worden. Hiermee geen rekening houden kan punten kosten wat ik aan de levende lijve mocht ondervinden dit seizoen zelfs op een bescheiden 2de bord in 2de afdeling.

In de 6de ronde van de Belgische interclubs werd ik door de Franse FM Manuel Ippolito een harde nederlaag aangesmeerd. Reeds na 3 uren spelen zaten we in de bar te analyseren. Bovendien had ik dubbel zoveel bedenktijd gebruikt dan mijn tegenstander.
In de database vond ik geen partijen van mijn tegenstander met deze opening maar in de postmortem was het wel duidelijk dat hij op de hoogte was van een flinke brok theorie. Hij gaf zelf toe dat hij mijn partij gespeeld in Open Leuven 2013 tegen Mark Davey als leidraad had gebruikt in zijn voorbereiding. Ik weet niet of zijn verbetering op Kasparovs 19...Lxa3 nog deel uitmaakte van de voorbereiding maar er bestaat geen twijfel over dat de voorbereiding een doorslaggevende rol speelde in deze partij.

Dus ik geef toe dat ik fout zat met mijn artikel over paswoorden? Toch niet want ik toonde slechts 1 kant van het verhaal. Om de andere kant van het verhaal te vertellen moeten we eerst terugkeren naar de analyses die ik maakte op mijn partij van 2013 met deze opening.
Wit kan met correct spel een duidelijk voordeel behalen maar dit kon ik tijdens mijn partij tegen Manuel ondanks lang nadenken niet meer reconstrueren. Op zet 17 mix ik Lb6 met Pb6 en daarna gaat het snel bergaf in een mijnenveld. Achteraf stelde ik zelfs vast dat mijn analyses van 2013 nog te rooskleurig zwarts openingsproblemen voorstelde.
Met de herhaling van zetten 11.Lg5 laat ik al verstaan dat ik onzeker ben. Ik weet op dat moment al dat het erg tactisch kan worden als ik de zetherhaling vermijd. 13.Ld3 was de laatste kans om zelf af te wijken met een interessante voortzetting en had wellicht mijn tegenstander uit boek gesmeten. Echter ik liet mij leiden door de wetenschappelijke aanpak en pleegde min of meer harakiri door opzettelijk alle signalen (tegenstander speelt iets hyperscherp voor de eerste keer, ik kan mij niet de analyses herinneren) te negeren.

Achteraf had ik een geanimeerde discussie met enkele ploeggenoten over mijn harakiri. Sommigen waren van mening als je iets in detail eerder hebt geanalyseerd en dit ook als voordelig had beschouwd dat je moreel verplicht bent om dit ook te spelen. Waarom anders al die analyses maken als je het toch niet durft te spelen op het bord? Bovendien is het ook zo dat je vaak soms oudere analyses opnieuw begint te herinneren wanneer je een paar zetten verder bent in de opening. Zeker niet iedereen was het daarmee eens. Verliezen is deel van het schaken maar op deze wijze verliezen is onzin. Je leert niets bij en je maakt jezelf enkel belachelijk.

Het is niet de eerste keer dat ik analyses vergeet en het zal niet de laatste keer zijn. In mijn laatste 100 partijen kan ik 7 partijen vinden waarin ik analyses vergat of dooreen haspelde met steeds een belangrijke impact op het verloop van de partij. Sommige fratsen kwamen zelfs al aan bod in deze blog: schaakintuitieschaakintuitie deel 2. Als ik kijk naar een decennium geleden dan merk ik op dat ik tegenwoordig veel vaker iets vergeet. Word ik oud? Ik ga volgend jaar door de deur van 40 dus mijn jeugd ligt wel even achter de rug.

Toch denk ik dat leeftijd er niets mee te maken heeft. Ik heb gewoon veel meer analyses te onthouden dan een decennium geleden. Het is zelfs zo dat de laatste jaren de hoeveelheid theorie explosief is toegenomen. Dat een aftakelend geheugen niet aan de basis ligt, werd ook bevestigd in een zeer recent artikeltje op hln. Mijn korte termijngeheugen is al lang over zijn hoogtepunt maar het lange termijngeheugen kan zelfs beter worden tot op de pensioenleeftijd. Het is dat langetermijngeheugen dat hier telt dus ik heb nog hoop.

Ik klaag over de hoeveelheid theorie maar wat moeten de 2700 spelers dan zeggen. Zo verloor Karjakin laatst een partij tegen Nakamura waarna hij achteraf tweette dat de ergste manier om een partij te verliezen is een lijn te spelen die geforceerd naar remise leidt, je niet meer herinnert hoe en onmiddellijk een verloren positie krijgt.
Ik vond het wel een domper om te zien hoe je met blufschaak nu ook al 2800 elo kunt krijgen. Ik noem het blufschaak want een variant kiezen met wit waarvan je weet dat het geforceerd remise is, is weinig flatterend.

Als een jonge speler zoals Sergey Karjakin al problemen heeft met het onthouden van varianten dan zullen zijn collega's het weinig beter doen. Op Tim Krabbes site stond vorig jaar een leuk artikeltje genaamd Fischer Random, anyone? met een lange lijst van vergissingen in de opening door absolute topspelers. Opvallend nergens een vermelding van Carlsen. Ik wil hiermee niet zeggen dat hij nooit vergissingen in de opening maakt maar wel dat hij eerder openingen speelt waarin theoriekennis veel minder een rol speelt.

Hiermee wil ik dan ook dit onderwerp afsluiten. Paswoord, harakiri,... draaien rond concrete openingskennis. Er bestaan perfecte alternatieven om deze openingskennis voor een groot deel te neutraliseren zonder te moeten grijpen naar drastische middelen zoals Fischer Random. Het voornaamste is niet vast te roesten in gewoontes waardoor je te voorspelbaar wordt.

Brabo

Geen opmerkingen:

Een reactie posten