dinsdag 17 november 2015

Tactiek deel 2

Als we een gespeelde partij door de computer halen dan is het vaak schrikken wat we allemaal tactisch gemist hebben. Het vergalt voor sommigen zelfs in die mate het spelplezier dat ze niet meer willen kijken naar wat het tactisch monster allemaal uitspuwt aan varianten. Ik ben daarentegen een echte masochist want zelfs de slaap zou ik laten om toch maar eerst een goede ouderwetse afranseling te kunnen krijgen (zie mijn artikel interferenties).

Natuurlijk ben ik niet serieus. Het is in de eerste plaats mijn ongebreidelde nieuwsgierigheid die voorlopig getemperd moet worden met een snelle kwalitatieve analyse. Ik vermoed dat voor 99% van de schakers hun partijanalyse hiermee stopt maar mijn nieuwsgierigheid is pas helemaal verzadigd wanneer ik vaak dagen of zelfs weken later elke partijzet minstens 1 minuut heb laten evalueren door mijn 2 sterkste schaakprogramma's, zie details in mijn artikel analyseren met de computer. Het verklaart ook deels waarom partijen soms pas maanden na de speeldag hier op de blog aan bod komen. Kwaliteitsvolle analyses kosten nu eenmaal tijd zeker als schaken niet je beroep is.

Behalve plezier kan je jezelf terecht afvragen of er enig nut is aan het maken van dit soort grondige partijanalyses. Ik heb natuurlijk een blog en dan wil je geen belabberd figuur slaan met slappe analyses op het internet maar wat als de blog niet zou bestaan? Iedereen kan nog wel begrijpen wat het nut is van openingsanalyses want de kans is reëel dat die ooit van pas komen maar wat is de kans dat een tactisch grapje in het middenspel ooit nog in de praktijk verschijnt? Als ik objectief kijk naar mijn eigen partijen dan moet ik toegeven dat het bijzonder zeldzaam is dat je eenzelfde combinatie in het midden- of eindspel meerdere keren zult tegenkomen. Anderzijds is het wel zo dat fouten heel goed worden onthouden soms zelfs vele jaren later.

Zo miste ik eens in 2002 een niet eens zo moeilijke tactische combinatie. Ik baalde na de partij enorm vooral omdat ik de winst daarna nog liet glippen.
Echter deze zomer kreeg ik tot mijn grote vreugde de kans om een gelijkaardig motief te spelen in de laatste ronde van Open Gent. Niet alleen vond ik de combinatie wel deze keer maar had ik ze al een paar zetten eerder gezien !
Het wordt pas helemaal gek wanneer ik vertel dat iets later in dezelfde partij nog eens eenzelfde soort tactische eigenaardigheid zich voordoet. Vorig seizoen miste ik in de slotronde van het Deurnse klubkampioenschap een vrij eenvoudige damewinst tot mijn grote verbazing. Gelukkig was mijn gekozen zet ook nog vlot winnend anders had ik wel heel rode oortjes gehad.
Krak hetzelfde motief maar dan in een veel mooiere versie kwam aan bod in die partij tegen Ted. Niet alleen kostte het mij deze keer slechts luttele seconden om de juiste zetten te vinden maar ik had de combinatie al gezien voor wit sloeg op b7 !
Een zwaluw maakt de lente nog niet dus deze voorbeelden bewijzen niet dat het spenderen van vele uren met partijanalyses een hoog rendement oplevert. Persoonlijk denk ik dat een goed tactisch schaakboek of een van de vele tactische sites (waarvan enkele vermeld werden in het artikel onzichtbare zetten) veel efficiënter werkt. Een paar puzzels oplossen kan wel fun zijn maar dagelijks je huiswerk maken zoals sommige (Belgische) toppers doen, is eentonig hard labeur waarvoor ik mij als amateurschaker niet kan opladen.

Brabo

4 opmerkingen:

  1. 1) Die damewinst zet die je hebt gemist is om een of andere reden eentje die ook door grootmeesters wordt overzien zoals GM Serper aangeeft op zijn blog.
    http://www.chess.com/article/view/how-to-trap-a-super-grandmaster

    2) In je eerste voorbeeld beschrijf je hoe je een "niet eens zo moeilijke tactische combinatie" hebt gemist, terwijl je eigenlijk een computer nodig had om die te vinden ? Ik vind dat eerst zelf de partij analyseren, en dan pas computer gebruiken.





    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik denk dat het ook ligt aan de "late" bloei van Brabo als speler - wie als zesjarige begint met spelen en ontelbare (blitz)partijen krijgt vroeg of laat zo'n combinaties op het bord, en dan zit zoiets in het arsenaal van die speler. Als je later begint met schaken, mis je bepaalde elementen. Iets dergelijks zei men ook ooit eens van Van Wely, toen die een "eenvoudige" wending in het eindspel niet had gespeeld - hij was in zo'n korte tijd zo sterk geworden dat hij enkele stappen in het leerproces had overgeslagen. Maar zoals Brabo al aangeeft, eens een dag/week/maand taktische oefeningen doornemen kan zeker helpen.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik heb dat artikel van GM Serper gemist. Ik ben nog niet zo lang de blogartikels op chess.com aan het volgen wat ik al eerder schreef in mijn artikel http://schaken-brabo.blogspot.be/2015/10/fouten.html
    Het is in elk geval een pleister op de wonde om te zien dat ook grootmeesters dezelfde fout al maakten.

    Persoonlijk vind ik dat een 2200 elopunter de eerste combinatie niet mag missen als hij voldoende tijd op de klok heeft.

    Ik heb altijd onmiddellijk de computer gebruikt bij het analyseren. Ik weet dat diverse trainers aanbevelen om eerst een partij zonder computer te analyseren. Dit kan best interessant zijn voor spelers die beginnen te schaken maar ik betwijfel of het ook voor ervaren schakers nog erg nuttig is.
    - Vooreerst analyseer je sowieso tijdens de partij al dus om nog iets extra te zien achteraf zal al heel veel extra tijd moeten worden gespendeerd.
    - Je eigen analyses kunnen nooit in de buurt komen van wat een computer vandaag aan kwaliteit kan tonen.
    - Het is perfect mogelijk om toch nog zelf na te denken en voorstellen te doen terwijl je een computer gebruikt. Ik zal dus steeds de ideeën die ik in een partij had, aftoetsen met een computer.

    Een post-mortem met een sterkere speler kan een goede leerschool zijn maar dit positieve element verdwijnt al snel als de tegenstander gelijkwaardig of zwakker is. Een laptop/ tablet/ smartphone/... bovenhalen in de post-mortem wordt steeds vaker de norm.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ja hypekiller5000 heeft daar een punt. Ik heb zeker geen klassiek leertraject afgelegd wat ik al eerder uit de doeken deed in mijn artikel: http://schaken-brabo.blogspot.be/2012/10/schaakcompositities.html
    Mijn 6 jarige zoon zit nu in stap 2 en af en toe moet ik al even nadenken want een combinatie had ik nog niet eerder gezien. Dus als mijn zoon het lang genoeg volhoudt met de stappenmethode dan ben ik ook ineens verlost van enkele blinde vlekken. :)

    Dit betekent niet dat ik geen tactiek ken. De taktiek die ik vroeger oefende kwam voornamelijk uit studies, schaakcomposities waardoor ik geleerd heb op non standaard manier te kijken naar bepaalde stellingen. Dat dit geen slechte leerschool is, werd heel toevallig recent bevestigd door de Amerikaanse grootmeester Daniel Naroditsky in zijn artikel http://www.chess.com/article/view/the-importance-of-solving-studies

    2 recente anekdotes waarin die non standaard kijk naar boven kwam.
    Enige tijd geleden vertelde mij een sterke Belgische IM dat hij erg had genoten van mijn artikel: http://schaken-brabo.blogspot.be/2014/10/interferenties.html
    Ik vroeg hem waarom want het was 1 van de minst populaire artikels volgens de blogstatistieken. De diverse thema's waren voor hem compleet nieuw en het artikel gaf een verhelderende uitleg. Zelf maakte ik kennis met die thema's nog voor ik een officiele rating had !!

    Recent in de Open Leuven vroeg mij een andere sterke Belgische IM of ik de complicaties wel allemaal had uitgerekend in mijn partij tegen Philippe Da Ces. De zwarte koningsaanval ziet er erg dreigend uit maar ik speel het erg verrassend 21. Dh7. Bovendien had ik de verrassende wending al een paar zetten eerder gezien. De partij kan worden gevonden op http://www.leuvencentraal.be/lc/view/nl/8684844-Open+Leuven+2015%3A+partijen+online.html

    BeantwoordenVerwijderen